 "Dym": nowela Marii Konopnickiej napisana w roku 1893. Jest utworem pozytywistycznym, ukazującym ciężką pracę ludzi mieszkających w przemysłowym mieście. Wymowa społeczna noweli wskazuje na zaniepokojenie pisarki losem robotników, gdyż rozwój przemysłu niósł ze sobą krzywdę najuboższych. Autorka przedstawiła los matki i jej syna, który pracował w pobliskiej fabryce. Chłopak był palaczem w kotłowni, a dym unoszący się z komina był widocznym znakiem porozumienia między nim a matką. Codziennie w południe syn przychodził do domu na obiad. Kobieta dbała o jedynaka i troszczyła się o niego z największą radością. Pewnej nocy przerażony syn opowiedział jej o śnie, w którym zginął rażony piorunem. Kobieta uspokajała go, lecz oboje nie mogli zasnąć do rana. Następnego dnia chłopiec jak zwykle poszedł do pracy. W chwilę później matka zobaczyła, że z komina unoszą sie czarne tumany i snopy iskier. Usłyszała krzyki na ulicy zawiadamiające, że w wypadku zginął młody palacz. Odtąd stara kobieta codziennie obserwowała unoszączy się z komina dym, który czasem w jej wyobraźni przybierał postać ukochanego syna. Nowela Marii Konopnickiej jest krótkim, jednowątkowym utworem. Ma wyraziście zarysowaną akcję, która rozwija się do punktu kulminacyjnego, po którym następuje rozwiązanie. Za twórcę noweli uważa się renesansowego włoskiego pisarza Giovanniego Boccacia (1313-1375), autora zbioru Dekameron. W Polsce rozkwit nowelistyki przypada na XIX wiek, epokę pozytywizmu, a jej czołowymi przedstawicielami są: Henryk Sienkiewicz, Bolesław Prus, Eliza Orzeszkowa i Maria Konopnicka.
|
A
